Eredivisie in Cijfers: Speelronde 17

Met 17 speelrondes zitten we alweer op de helft van de competitie. Ook met twee inhaalduels voor de boeg kunnen de eerste conclusies over de heenronde getrokken worden. Zo pakt PEC Zwolle meer punten dan Feyenoord, heeft Ajax gemiddeld exact drie keer per wedstrijd gescoord, en is PSV winterkampioen. Tijd dus voor de voorlaatste Eredivisie in Cijfers van dit kalenderjaar.

Spelers

Het moment dat de eerste seizoenshelft is gespeeld is speciaal. Alle teams hebben tegen dezelfde tegenstanders gespeeld, waardoor onderlinge vergelijkingen eerlijker zijn dan op andere punten in het seizoen. Dit punt is echter vooral van belang bij vergelijkingen tussen teams, aangezien de meeste spelers niet alle minuten maken.
Dit gezegd hebbende zijn er tien (veld)spelers voor wie dit niet opgaat. Deze tien hebben dit seizoen zeventien competitiewedstrijden van start tot finish meegemaakt. Hun namen zijn te vinden in Tabel 1.

Op Hakim Ziyech en eventueel Marco van Ginkel en Angeliño na zijn deze spelers niet relevant voor onze individuele ranglijsten. Dit betekent dat sommige spelers in onze standen makkelijkere tegenstanders hebben gehad dan andere spelers.
Dit is sowieso iets om in het oog te houden. Niet alleen kijken naar gemiddelde cijfers per negentig minuten, maar ook bekijken of spelers ook tegen topteams kunnen presteren.

Klaas-Jan Huntelaar, die tegen AZ weer eens de voorkeur kreeg boven Kasper Dolberg, heeft gedurende zijn carrière altijd gescoord, ongeacht de tegenstander. Geldt dit ook voor spelers als Wout Weghorst of Jürgen Locadia? Als dergelijke spelers een stap omhoog willen maken, dan moeten ze het in de Eredivisie ook tegen de sterkere tegenstanders laten zien.
Een extra opmerking bij Tabel 2 is dat de stand tussen haakjes een vergelijking betreft met ronde 15. Dit omdat we in de editie na speelronde 16 een vergelijking maakten met ronde 8. Het stijgen van de geblesseerde Locadia en de gepasseerde Dolberg geeft aan dat het de afgelopen ronde(n) niet bol stond met schoten van binnen de 16.

Wat betreft Tabel 3, onze lijst op basis van key passes per 90 minuten, kunnen we kort zijn. De eerste seizoenshelft had je Hakim ZIyech. Gevolgd door een hele tijd niets. Dan Brandley Kuwas. Ook hij werd gevolgd door een hele tijd niets, en dan kwam de rest in deze stand.
De rest wordt momenteel aangevoerd door Steven Bergwijn die inmiddels weer genoeg minuten heeft gemaakt, in tegenstelling tot Sam Larsson die vanaf de bank zag hoe concurrent John-Paul Boëtius twee assists gaf. Mede door de vernedering van Sparta is Steven Berghuis de echte nieuwkomer in onze ranking. Hij was nog niet in onze lijstjes voorgekomen, in tegenstelling tot Bergwijn en Goodwin.
De keypasses van Ziyech zijn altijd de basis van zijn inclusie in de combinatietabel geweest. Tegen AZ was hij weer van grote waarde, terwijl Luuk de Jong ondanks twee doelpunten in de cijfers wat terugviel. Hierdoor stijgt Ziyech een plaatsje in Tabel 4.

Gerelateerd aan deze tabel is de verkiezing van speler van de week. Gebaseerd op het aantal schoten tussen de palen, en het aantal key passes dat een speler gedurende een wedstrijd geeft kennen wij deze titel toe.
Voordat we deze ronde in de cijfers doken, leek het vrijwel zeker dat dit keer de titel naar een Feyenoord speler zou gaan. Hoewel Steven Berghuis een goede score neerzette, gaat de accolade echter naar een speler uit een andere wedstrijd.
In een degradatiederby de 0 – 1 eindstand op het bord zetten is al mooi, maar speler van de week Clint Leemans voegde hier nog drie schoten tussen de palen en vier key passes aan toe. Gelukkig heeft VVV een optie om het contract van de pas 22-jarige speler automatisch te verlengen, maar als ze dat niet meteen doen dan zou een slim team hem meteen vast kunnen leggen zodra de laatste zes maanden ingaan.

Teams

De meest opvallende uitslag was de 7 – 0 overwinning van Feyenoord op stadsgenoot Sparta. Deze overwinning betekende het einde van het dienstverband van Alex Pastoor. Voor de kampioen was het echter niet genoeg om een zwakke seizoenshelft te doen vergeten.

Op basis van het SCoRe systeem zijn er de eerste seizoenshelft twee overduidelijke winnaars, en vijf verliezers.
De winnaars

• PEC Zwolle: deze ronde ging het lastig, maar door van 2 – 0 naar 2 – 3 te gaan heeft de ploeg van John van ’t Schip ook deze ronde drie punten meer gehaald dan in dezelfde wedstrijd vorig seizoen. Zwolle bouwt met name op een verbeterde verdediging, maar inmiddels doet ook de aanval het beter dan vorig seizoen.
• AZ: vorig seizoen werd Ajax thuis nog op een gelijkspel gehouden. Ondanks dat er afgelopen weekend werd verloren, is de verbetering ten opzichte van vorig seizoen duidelijk. Samen met Zwolle en VVV/NEC is AZ het enige team dat ten opzichte van vorig seizoen in dezelfde wedstrijden zowel het aantal gescoorde doelpunten als het aantal tegendoelpunten heeft verbeterd.

De verliezers

• FC Twente: Het was onrealistisch om te verwachten dat de resultaten hetzelfde zouden zijn als vorig seizoen. Echter, ongeacht de coach verliezen de Tukkers elke wedstrijd gemiddeld een vol punt ten opzichte van vorig seizoen. Dit komt met name door een verzwakte verdediging.
• Feyenoord: Ook voor Feyenoord was een evenaring van het vorige seizoen een onmogelijke opgave. Ondanks de 7 – 0 van dit weekend is de huidige prestatie echter gewoon matig.
• FC Utrecht: Op basis van de begroting doet FC Utrecht het nog steeds beter dan verwacht. Echter, na de topprestatie van vorig jaar en de interessante transferperiode zijn de resultaten toch een tikkeltje teleurstellend.
• Roda JC: Voor Roda leek het na vorig seizoen eigenlijk alleen beter te kunnen gaan. Dit was blijkbaar wat naïef gedacht. Opvallend dat een ex-verdediger de verdediging niet vooruit heeft kunnen helpen
• Sparta: De timing van het ontslag van Pastoor is twijfelachtig. Uit Tabel 6 zal ook blijken dat het misschien voorbarig was. Feit is wel dat de Rotterdammers richting een nacompetitieplek gaan.

De zojuist genoemde Tabel 6 geeft de cijfers op basis van het verwacht aantal doelpunten op basis van simulatie van de schotlocaties. Door de uitgestelde wedstrijden is de stand tussen haakjes in de eerste kolom een vergelijking met de vorige ronde, en niet met speelronde 15.

Uit deze stand blijkt dat het ontslag van Pastoor wat voorbarig was. Ook als je de nederlaag tegen Feyenoord wegstreept is de verdediging wat ongelukkig geweest tot nu toe. Het grootste probleem van Sparta is echter de aanval. Zowel op basis van xG als in de echte stand zijn de Rotterdammers aanvallend een degradatiekandidaat. Op basis van xG kunnen we wel concluderen dat ook hier wat pech een rol in lijkt te spelen.
Als team van de week gaan we deze ronde voor Feyenoord. Met 7-0 winnen is an sich al bijna een prijs waard. Echter, als je dat doet tegen een stadsgenoot, waar je vorig seizoen nog met 1 – 0 verloor, dan neemt dat de laatste twijfel weg.

Bonus

We spraken al eerder over presteren in topwedstrijden en presteren in ‘lagere’ wedstrijden. Dit gaat niet alleen op voor spelers, maar ook voor teams. Welke teams pakten punten in de topwedstrijden, en welke teams niet?
Om een enigszins interessante steekproef te krijgen hebben we de huidige top zes van de ranglijst als topteams genomen. Vijf van de zes waren vorig jaar ook in de top zes terug te vinden, en deze zes teams hebben momenteel een gat naar plaats zeven. Voor elk team hebben we vervolgens berekend hoeveel punten ze per wedstrijd haalden tegen teams uit de top zes, en hoeveel tegen teams lager op de ranglijst.

Enkele observaties:

• Ajax is het enige team dat meer punten per wedstrijd haalde tegen andere top 6 teams (2.4) dan tegen lagergeplaatste teams (2.17)
• Willem II is het enige team dat dit seizoen nog nul punten heeft gehaald tegen topteams.
• AZ en PEC Zwolle onderscheiden zich met name in de wedstrijden tegen zwakkere teams, in de toppers hebben ze het lastig.
• FC Utrecht en Feyenoord hebben allebei slechts één punt per wedstrijd tegen top zes clubs, maar moeten hun onderlinge duel nog inhalen.

Vooruitblik

Komend weekend is de laatste speelronde voor de winterstop, en de eerste ronde van de tweede seizoenshelft.

• Op vrijdagavond speelt ADO thuis tegen revelatie PEC Zwolle. PEC won thuis met 2-0 , en alleen het feit dat het een uitwedstrijd betreft spreekt voor de aankomende wedstrijd in het nadeel van het team van Van ’t Schip.
• Op zaterdag heeft FC Utrecht opnieuw een kans om wat frustratie van zich af te spelen. Net als Zwolle spelen ze echter uit, al haalt tegenstander NAC thuis bijna even veel/weinig punten als uit.
• Na de verloren topper tegen Ajax lijkt AZ zich met name te moeten richten op plaats drie of vier. Eerder dit seizoen hoopte Heerenveen zich ook in die strijd te kunnen mengen. De Friezen bleken na een zware oktobermaand echter te wisselvallig.
• Tegen ADO Den Haag haalde PSV eindelijk weer eens drie punten. Een verlies tegen Vitesse kan er echter voor zorgen dat ze de winterstop in gaan met slechts twee punten voorsprong. Cocu zal thuis voor de overwinning gaan.
• Excelsior sloot een zwarte reeks af met winst tegen FC Groningen. Zowel de Rotterdammers als uitteam FC Twente kunnen met winst wat extra lucht naar de degradatiestreep creëren.
• Op zondag trekt Sparta zonder Alex Pastoor naar Groningen. Ernest Faber stond eerder dit seizoen onder druk. Kunnen de Groningers bewijzen dat ze de juiste keuze hebben gemaakt door achter de trainer te blijven staan?
• Met drie overwinningen op rij heeft Ajax momenteel de beste serie in de Eredivisie. Tegenstander Willem II heeft nog nul punten tegen top zes teams. Is er ook maar één reden te vinden waarom de Ajacieden thuis niet zouden winnen?
• In de wedstrijden van VVV vallen de minste doelpunten. Dit kan de lekke verdediging van Heracles hoopvol stemmen. Kunnen de Limburgers aan de andere kant de dribbels en passes van Kuwas tegenhouden?
• De laatste wedstrijd voor de winterstop is die van de kampioen tegen de grootste degradatiekandidaat. Kan Feyenoord na de monsterzege op Sparta het gelijkspel tegen Roda JC uit de heenronde rechtzetten?

Na de achttiende ronde zijn we voor het laatst dit kalenderjaar terug met Eredivisie in Cijfers. Suggesties en verzoekjes blijven welkom, zeker met het oog op een mogelijke terugblik op de volledige eerste seizoenshelft. Ook eventuele correcties worden van harte gewaardeerd, al doen we natuurlijk ons best om deze overbodig te maken. We zijn zoals altijd te bereiken via de comments, op Twitter, en via Facebook.
Noot: Statistieken in dit artikel zijn mogelijk gemaakt door Opta en geraadpleegd via WhoScored.